Koliek

Buikpijn!

Een veel voorkomende term in de paardenwereld is koliek. Wat bedoelen we nou eigenlijk met koliek? Simpel gezegd is koliek buikpijn.

Koliek heb je in allerlei vormen en gradaties. Van een milde koliek, waarbij het paard wat lichte krampen heeft tot hele zware die zelfs levensbedreigend kan zijn.

Elk paard, van elk ras en elke leeftijd kan koliek krijgen. Natuurlijk zijn er een aantal oorzaken die het risico op koliek kunnen vergroten.

Laten we het allemaal even op een rijtje zetten. Om mee te beginnen, wat voor soorten koliek zijn er?

  • Krampkoliek; waarbij het paard kramp heeft in de darm(en).
  • Verstoppingskoliek; hierbij  zit er een verstopping in de darm.
  • Gaskoliek; een ophoping van gas in de darm(en).
  • Zandkoliek; teveel zand in de darm(en)

Wat houdt de koliek precies in en welke oorzaken zijn er?

Krampkoliek:

Dit is één van de meest voorkomende vormen van koliek. Eigenlijk spreekt de naam al voor zich, er ontstaat pijn omdat kleine of grote delen van de dunne of dikke darm verkrampen.

Oorzaken van deze vorm van koliek zijn vrij divers. Bijvoorbeeld na het eten van verkeerd voedsel, het drinken van ijskoud water, maar ook een wormbesmetting (met de grote bloedworm, deStrongylus Vulgaris) kan een krampkoliek veroorzaken.

 

Verstoppingskoliek:

Bij verstoppingskoliek zit er meestal een prop mest in de dikke darm die de doorvoer verhindert. Deze koliek ontstaat vaak door het eten van teveel stro.

 

Gaskoliek:

Een overmatige productie van gassen in de dikke darm en/of van het paard of gassen die niet naar buiten kunnen omdat de darm gedeeltelijk of geheel is afgesloten zijn de oorzaak van gaskoliek.

De ernst van de pijn kan sterk verschillen en is afhankelijk van de hoeveelheid gas en de plaats in de darmen. De pijn ontstaat doordat gas spanning geeft op de darmwand.

Een oorzaak van gaskoliek kan zijn een verminderde beweeglijkheid van de darmen, hierdoor gaan met name snel verteerbare bestanddelen in het voer gisten.

Overmatige gasproductie kan ook ontstaan wanneer suikers die niet volledig verteerd zijn in de dunne darm doorspoelen en in de dikke darm terecht komen. Voorjaars- en najaarsgras bevatten veel suikers die op deze manier in de dikke darm terecht komen. Dit kan niet alleen hoefbevangenheid maar dus ook gaskoliek veroorzaken. Krachtvoer met moeilijk verteerbare granen zoals maïs kunnen tevens onverteerd doorstromen naar de dikke darm en voor overmatige gasproductie zorgen.

Paarden die luchtzuigen of kribbebijten hebbenook een verhoogd risico op gaskoliek.

 

Zandkoliek:

Paarden die op kale weides staan of in een zandpaddock hebben lopen een groot risico op zandkoliek.

Het zand kan verstoppingen veroorzaken en de darmwand beschadigen.

 

Een milde koliek kan uiteindelijk eindigen in een veel ernstigere situatie waarbij de darmen kunnen veranderen van ligging, een verdraaiing.

Symptomen die bij koliek horen zijn vaak:

Weinig tot geen eetlust, onrustig rondjes draaien, steeds liggen en weer opstaan, naar de buik kijken en/of slaan, zweten, veel gapen en/of flemen, toename van de buikomvang, diarree of juist geen mest meer.

Bij een lichte kramp- of gaskoliek kan even rustig aan de hand stappen al voldoende zijn om de darmen weer rustig te krijgen. Bel bij twijfel altijd een dierenarts!

Helaas heb ik het zelf een keer meegemaakt dat het paard begon met een gaskoliek en dit eindigde met een operatie. Gelukkig heeft het paard dit overleefd en is goed hersteld, maar dit wil je echt niet meemaken.

Uiteraard is voorkomen altijd beter dan genezen, dus zorg voor een goed en gevarieerd rantsoen voor je paard waarin ruwvoer de hoofdrol speelt. Bouw weidegang in het voorjaar voorzichtig op en let op de zandinname op schrale weides en paddocks. Zorg voor voldoende en regelmatige beweging en minimaliseer stress.

Er zijn supplementen die hierbij kunnen helpen.

Phytonics Clear Intestine is in te zetten bij een overmatige inname van zand (ook preventief) en kan gebruikt worden bij te dunne of te vaste mest.

Phytonics Micro comp zorgt voor een goede maag- darmfunctie en verhoogt de weerstand tegen ongunstige bacteriën en schimmels.

Phytonics Probiotica ondersteunt een optimale darmflora.

Om je paard te ondersteunen in stressvolle situaties is er Phytonics Strezz. Zelf geef ik mijn paard daarnaast ook Phytonics Gastri comp, omdat zijn zwakke plek zijn maag is en hij snel buikpijn heeft in die gevallen.