De lever is een erg belangrijk orgaan, het ligt binnen de ribwand van het paard met de grootste massa aan de rechterkant. Het is verantwoordelijk voor de afvoer van allerlei afvalstoffen.
Alles wat er in de maag en darmen wordt verteerd en in het bloed wordt opgenomen, gaat daarna via het bloed door de lever. Daar wordt het bloed gefilterd en gereinigd, waarna het teruggaat naar het hart.
Paarden hebben geen galblaas, omdat paarden in principe continue eten (het zijn grazers). Hierdoor wordt er ook continue gal uitgescheiden, in tegenstelling tot mensen en andere dieren met galblaas die gal opslaan wanneer een maaltijd wordt genuttigd. De galblaas slaat gal op en maakt het dikker.
De lever bewerkt ook vetten die via het bloed worden aangevoerd. Een deel daarvan wordt bewerkt en gaat via het bloed weer terug het lichaam in, het dient dan bijvoorbeeld als energievoorziening in de spieren of het wordt opgeslagen in de vetreserves voor slechtere tijden. Ook worden er hormonen en gal mee gemaakt.
Een ander deel wordt in de lever zelf opgeslagen, zoals ijzer en een aantal vitaminen.
Aminozuren zijn nodig voor spieropbouw, het afweersysteem en de bloedstolling. Deze animozuren worden in de lever omgezet in lichaamseigen eiwitten. Koolhydraten, zoals glucose, ondergaan een bewerking zodat ze beschikbaar worden als energievoorziening voor de spieren.
De lever speelt een cruciale rol bij EMS (Equine Metabool Syndroom) doordat glucose in de lever wordt opgeslagen in de vorm van glycogeen.
Afval dat vrijkomt bij dit hele proces noemen we ammoniak. Ammoniak wordt omgezet in ureum en het ureum wordt via het bloed naar de nieren getransporteerd. Hierna verlaat het als urine het lichaam.
Daarnaast regelt de lever de bloedsuikerspiegel, om deze zo constant mogelijk te houden.
Het produceert ook het eiwit albumine. Albumine is het belangrijkste transporteiwit in de bloedbaan en zorgt tevens voor de osmotische druk. Dit wil zeggen dat het door zijn concentratie in het bloed water aan trekt, waardoor er genoeg vocht in de bloedbaan blijft. Het werkt als een soort drukregelaar tussen weefsels en de bloedbaan.
De lever is ongeveer 1% van het lichaamsgewicht van een volwassen paard en kan functioneren met slechts twee derde van de normale massa. Als de hele lever beschadigd is kan dit levensbedreigend zijn.
Doordat de lever afvalstoffen afscheidt herkent het de niet lichaamseigen stoffen niet en heeft dus ook moeite met de afscheiding van deze stoffen. Sint janskruid, Duivelsklauw (Harpagophytum) als puur kruid, medicijnen, schimmels en mycotoxinen zijn hier voorbeelden van.
Als er ergens een blokkade in het lijf van het paard zit, kan dit ervoor zorgen dat bepaalde organen ook niet voldoende ruimte hebben om te functioneren. Als dit bij de lever het geval is betekent dit dat deze de afvalstoffen niet goed kwijt kan. De afvalstoffen moeten tóch het lichaam uit, dus gebeurt dit op een andere manier. Denk hierbij aan mok, opslag in vet, bultjes en jeuk.
Als we vanuit de vijf elementen leer naar de lever kijken, hoort deze bij het element Hout.
Het element Hout symboliseert de functies en de activiteit van de lever. Door het controleren van de evenwichtige stroom van bloed houdt de lever emoties onder controle. Verder zorgt dit orgaan voor stijging van de Qi (levensenergie) en bloed om zo de milt en het hart te helpen met hun rol als “voeders”.
De lever reguleert ook de pezen, bij een blessure aan de pezen moet dus ook de lever(energie) behandeld worden.
Als de lever het bloed niet evenwichtig kan verdelen kan dit resulteren in onevenwichtige emoties zoals woede, frustratie, agressie en stress. Maar ook spierkrampen, koliek, ongecontroleerde bewegingen, teveel ureum (stikstof) in de urine en indigestie.
Houttypes staan erom bekend dat ze te veel en te snel willen, het zijn hele moedige dieren. Dit kan resulteren in bijvoorbeeld gezwollen spronggewrichten (hier loopt de levermeridiaan) en peesontstekingen en ,-blessures. Verder kunnen de spieren in de nek, de heupen en mid-thoracaal pijnlijk zijn omdat hier de galmeridiaan loopt.
Omdat veel mensen hun paard in training willen houden wordt er medicatie ingezet bij blessures, welke de lever alleen maar meer belast. Uiteindelijk kan dit zelfs hoef,- en spierbevangenheid veroorzaken.
De basis van hoefbevangenheid is meestal een storing in de dikke darm en wordt vaak veroorzaakt door een te hoog fructaangehalte van het gras. De darmflora wordt verstoord, de juiste darmbacteriën worden verdrongen door de pathogene (ziekmakende) bacteriën. Door de verkeerde bacteriesamenstelling in de darmen worden er afvalstoffen geproduceerd die opgenomen worden door de darmwand en door de lever ontgift en de nieren uitgescheiden moeten worden.
Als de lever(energie) te zwak is om dit goed te doen kan het paard dus hoef,- of spierbevangen raken.
Dit zien we vooral in het voorjaar gebeuren. Niet alleen omdat het gras dan rijk aan fructaan is, maar ook omdat in dit seizoen juist de lever(energie) wat verzwakt is. Hout is het element wat hoort bij het voorjaar.
Maar dit verklaart waarschijnlijk ook waarom we ook op andere momenten van het jaar steeds meer hoefbevangenheid, koliek en gewelddadig/geïrriteerd gedrag zien. De seizoenen zijn steeds meer aan het verschuiven. De winter komt veel later op gang en het gebeurd steeds vaker dat we tijdens de winterperiode ineens lenteachtige temperaturen hebben.
