Door Kelly op
Maagzweren bij paarden
Wist je dat bijna 80% van de sportpaarden tegenwoordig maagzweren heeft en zelfs bijna 90% van de renpaarden?
Vrij zorgwekkend. In gesprek met dierenarts Eric Laarakker gaan we hier wat dieper op in en bekijken we het ontstaan van maagzweren en het behandelen ervan ook vanuit een ander oogpunt.
Om te beginnen, wat zijn eigenlijk maagzweren en hoe ontstaan ze?
“De maag van een paard heeft een andere functie dan bij de meeste dieren. De maaginhoud is relatief klein, omdat de maag dient als een soort doorgeefluik naar de darmen en niet als opslag voor voedsel (zoals bijvoorbeeld bij koeien of roofdieren die in 1x een grote prooi eten).
In de natuur eet een paard de hele dag door, er is dus constant activiteit in de maag.
Veel paarden krijgen tegenwoordig een paar keer per dag grotere hoeveelheden voer en tussentijds niets. Hierdoor raakt de natuurlijke functie van de maag van slag, het maagslijmvlies neemt af en het maagzuur gaat de maagwand irriteren met maagzweren als gevolg. Een paardenmaag produceert namelijk 24 uur per dag maagzuur, in tegenstelling tot de mens bijvoorbeeld waar het maagzuur pas op gang komt tijdens het eten. Speeksel en voedsel werken als buffer tegen maagzuur. De aanmaak van speeksel wordt gestimuleerd als het paard kauwt, met name bij de inname van ruwvoer.
Bij een maagzweer is het maagslijmvlies afgenomen en beschadigd waardoor er een wond ontstaat, we noemen dit de maagzweer. Het maagzuur maakt deze wond vaak erger waardoor je in een vicieuze cirkel komt.”
Oké, de voeding speelt dus een erg grote en belangrijke rol bij het ontstaan van maagzweren, maar is dat het enige?
“Nee dat is zeker niet het enige. Zoals gezegd is ruwvoer een hele belangrijke factor. Sportpaarden hebben het vaak te doen met weinig tot geen weidegang en grotere hoeveelheden krachtvoer die de maag moet verwerken.
Daarnaast worden sportpaarden intensief getraind en gaan regelmatig mee op wedstrijd. Tijdens deze periodes eten ze vaak niet regelmatig.
Verder is de kans tijdens intensieve training groot dat het maagzuur omhoog geduwd wordt in de maag. Het bovenste deel van de maag heeft weinig tot geen bescherming van kliertjes en maagslijmvlies dus er ontstaan hier nog makkelijker wonden door het maagzuur.
Stress speelt ook een zeer grote rol bij het ontstaan van maagzweren. Bij stress wordt de bloedtoevoer naar de maag verlaagd waardoor de maagwand minder gevoed wordt en gevoeliger wordt voor het maagzuur.
Gebrek aan sociaal contact, blessures, transport, wedstrijden, te lang op stal staan en ziektes kunnen allemaal een bron van stress zijn.
Langdurig of hoge doseringen van bijvoorbeeld pijnstillers of ontstekingsremmers kunnen ook een maagzweer in de hand werken.”
Een maagzweer in beeld brengen kan alleen via een endoscopie. Er wordt dan met een slang met een camera in de maag van het paard gekeken.
De symptomen voor maagzweren kunnen vrij divers zijn; verminderde prestaties, verminderde eetlust en vermagering, veel gapen, opgetrokken flanken, tandenknarsen, luchtzuigen, boos/geïrriteerd reageren op aanrakingen van de buik, singeldwang, lichte koliek en/of diarree.
Wat is het behandelplan voor een paard met maagzweren? Maagzuurremmers?
“Soms kunnen maagzuurremmers voor een korte periode noodzakelijk zijn , op langere termijn krijg je hier alleen maar meer problemen mee. Maagzuurremmers verlagen de productie van maagzuur, je haalt daarmee het probleem tijdelijk weg maar het is geen langere termijn oplossing.
Uiteraard moet er goed naar het voermanagement gekeken worden en de stressfactoren moeten worden aangepakt.
Ik adviseer zelf voor de maagzweren een supplement dat de functie van de maag weer hersteld. De normale zuurtegraad van de maag moet behouden worden en de maagwand moet worden beschermd.
Veel paarden hebben tegenwoordig een Magnesium tekort, wat invloed kan hebben op de spierspanning en het gedrag, daarom kan het zinvol zijn om een hoogwaardige kwaliteit Magnesium bij te voeren. Paarden die erg gevoelig zijn voor prikkels of om paarden te ondersteunen tijdens stressvolle periodes kies ik eigenlijk altijd voor een supplement wat niet suf maakt, maar wel de heftige scherpe randjes eraf haalt voor de paarden.
De vijf elementen
Verder kijk ik natuurlijk verder dan de Westerse geneeskunde. Ik kan hiervan wel een mooi voorbeeld geven.
Ik werk heel veel met de vijf-elemententheorie, die zijn oorsprong vindt in de traditionele Chinese geneeswijze. Even in het kort: hoewel er ook mengtypes bestaan, kun je eigenlijk elk levend wezen typeren in Hout, Aarde, Vuur, Water of Metaal.
De vijf elementen wordt o.a. gebruikt om de fysieke zwakheden vast te stellen, waar je mogelijk mee geboren bent.
Laten we even het Houtpaard nemen, deze types zie je veel terug in de springsport. Ze zijn grenzeloos, moedig en gaan voor je door het vuur. Ze zijn hard voor zichzelf en hebben een hoge pijngrens. Vaak zijn het schrokkers en kunnen voernijd hebben. Op stal zijn ze rustig en stabiel.
Ze zijn temperamentvol en dynamisch, energiek máár kunnen ook agressief en stressgevoelig zijn.
De zwakke organen zijn de lever en de gal. Een slechte leverenergie heeft invloed op agressie, woede, frustratie en stress (ze zeggen niet voor niets; iets op je lever hebben). En dan komt het hele maagzweerverhaal weer naar voren.
De leverenergie moet mijns inziens dus ook altijd meegenomen worden in het behandelplan. De acupunctuur en vijfelementenleer leert ons namelijk dat lever controle uitoefent op de maag.”
Voor meer informatie over de vijf elementen is het boek “Paardentypen” van Eric Laarakker een aanrader.
Verder kunt u hier meer informatie en producten vinden om uw paard te ondersteunen tijdens stressperiodes.
